در یک سری از تجهیزات و دستگاهها، از باتری به عنوان یک منبع تامین کننده انرژی برای یک بازه زمانی مشخص استفاده میشود. باتریها معمولا انرژی را به صورت شیمیایی در خودشان ذخیره میکنند. سپس توسط مبدلها، این انرژی شیمیایی به انرژی الکتریکی تبدیل میشود و در اختیار تجهیزات قرار میگیرد. اما هر تجهیزی نیازهای خاص خود را دارد و باتری باید کارکرد مخصوص آن تجهیزات را داشته باشد. باتریهای مخصوص یو پی اس و باتریهایی که در خودروها استفاده میشوند نیز برای عملکردهای متفاوتی طراحی و ساخته شدهاند.
در این مطلب به تفاوت باتری یو پی اس و خودرویی از نظر ساختار و عملکرد میپردازیم و همچنین به طور کامل توضیح میدهیم که چرا باتری خودرویی به اشتباه به عنوان یک گزینه برای جایگزینی باتری یو پی اس مطرح میشود.
باتری یوپی اس با باتری خودرویی فرق دارد
باتریهای خودرویی و یو پی اسی عموما دارای صفحات سربی (کاتد) و الکترولیت اسیدی هستند و به آنها باتریهای اسید سربی گفته میشود. اما این دو باتری ویژگیهای متفاوتی دارند که در ادامه به چند مورد از این تفاوتها اشاره میکنیم.
احتمالا آشنایی با انواع دیگر باتری یوپی اس و نکات مهم خرید باتری یو پی اس مناسب برای شما جالب باشد.
تفاوت ساختاری باتری UPS و باتری ماشین
باتریهای خودرویی دارای صفحات سربی نازکتر با سطح مقطع تقریبا بزرگتر هستند. تعداد صفحات سربی در باتری خودرویی بیشتر است و فواصل این صفحات به هم نزدیکتر است. در حالیکه باتریهای مخصوص یو پی اس، دارای صفحات ضخیمتر با سطح مقطع کوچکتر هستند. معمولا تعداد صفحات سربی در باتریهای مخصوص یو پی اس کمتراز باتری خودرویی هستند و این صفحات از هم بیشتر فاصله دارند.
تفاوت از نظر نوع درب باتریها
باتریهایی که اصولا برای UPS استفاده میشوند، از نوع Valve Regulated Lead Acid هستند که زیرمجموعه باتریهای Sealed Lead Acid هستند. در باتریهای یوپی اس نوع VRLA، هیدروژن با مایع ترکیب میشود و به آب تبدیل شده و دوباره به الکترولیت داخل باتری برمیگردد.
باتریهایی که امروزه در خودروها استفاده میشوند، بیشتر از نوع اسید سربی درب بسته (SLA) هستند. باتری خودرویی دارای سوپاپی هستند که گاز هیدروژن اضافی بتواند از باتری خارج شود و داخل باتری جمع نشود.
باتریهای خودرویی از نوع VRLA نیستند و در صورت استفاده برای یوپی اس، ممکن است سطح الکترولیت آنها پس از شارژ و دشارژهای متعدد و متوالی کاهش یابد.
تفاوت باتری یو پی اس و خودرویی از نظر نوع
الکترولیت باتری خودرو طوری ساخته شده که موقع تکانهای خودرو هم بخورد. اما الکترولیت باتری های مناسب یو پی اس طوری ساخته شده که نیازی نداشته باشد که هم بخورد. باتریهای یوپی اس که از نوع VRLA هستند، یا از نوع GEL هستند و یا دارای لایههایی از نمد یا فیبر (AGM) به عنوان عایق هستند تا اسید به بیرون نشت نکند.
در بخش بعدی به تفاوت عملکرد باتریهای مخصوص خودرو با باتری ups میپردازیم.
تفاوت عملکرد باتری UPS و باتری خودرویی
باتری مناسب یو پی اس و باتری خودرویی بر اساس نیازهای خاص این تجهیزات ساخته شدهاند و کارکردهای متفاوتی دارند.
عملکرد باتری خودرویی
در لحظه استارت ماشین حدود 200 تا 300 آمپر جریان لحظهای از باتری کشیده میشود. باتری خودرو با داشتن پلیتهای نازک با سطح مقطع بزرگ، میتواند جریان بالایی که ماشین موقع استارت و روشن شدن موتور طی چند صدم ثانیه نیاز دارد را فراهم کند. وقتی که موتور ماشین روشن و در حال کار است، دینام ماشین برق خودرو رو تامین میکند و همچنین باتری را شارژ میکند تا برای دفعات بعدی، انرژی مورد نیاز برای استارت زدن ماشین را فراهم میکند.
باتری خودرو برای دشارژهای عمیق ساخته نشده است. حتما دیدهاید که اگر ماشین چند روز روشن نشود، شارژ باتری آن کامل تخلیه میشود و به اصطلاح باتری ماشین میخوابد. در این حالت، ماشین استارت نمیخورد و باید ماشین را با یه ماشین دیگه باتری به باتری کرد تا باتری مجددا شارژ شود.
عملکرد باتری یوپی اس
در یو پی اس جریان اولیه بالایی نیاز نیست، بلکه لازم است جریانی در حد چند ده آمپر، برای مدت نسبتا طولانی برای تجهیزات متصل به یوپی اس فراهم شود. باتریهای UPS دارای صفحات سربی ضخیم با سطح مقطع نسبتا کوچک هستند و طوری ساخته شدهاند که در زمان قطع برق، بتوانند جریان حدود چند 10 آمپری رو به صورت پیوسته و برای یک بازه زمانی نسبتا طولانی برای بارهای خروجی فراهم کنند. برای همین صفحات باتری مخصوص یو پی اس ضخیمتر هستند و سطح مقطع کوچکتری دارند و برای مدت طولانیتری میتوانند جریان را در خودشان نگه دارند.
باتریهای یو پی اس برای دشارژهای عمیق ساخته شدهاند و در تمام مدت زمان قطع برق، به عنوان منبع انرژی پشتیبان، انرژی الکتریکی تجهیزات را تامین میکنند.
ویژگیهای متفاوت باتری یو پی اس و باتری خودرویی
چون باتری مناسب یو پی اس و باتری خودرو از نوع اسید سربی درب بسته هستند، دارای یک سری ویژگیهای مشترک هستند. البته مقادیر این ویژگیها ممکن است برای این دو باتری متفاوت باشد. سه ویژگی اصلی که در مشخصات باتری های مناسب یو پی اس و باتری های خودرویی ذکر می شود، عبارتند از:
- ولتاژ
- ظرفیت
- دمای عملکردی
ولتاژ باتری
ولتاژ هر دو باتری مشابه و غالباً 12 ولت (12V) است.
ظرفیت باتری
باتریهای مناسب خودرو معمولا از ظرفیت 35 آمپرساعت برای خودروهای کوچک و کم مصرف تا ظرفیتهای بالاتر مثل 100 آمپرساعت برای خودروهای بزرگتر استفاده میشود.
ظرفیت باتری مناسب برای یو پی اس از 7 آمپرساعت شروع میشود و بسته به مدت زمان برقدهی مدنظر، تا ظرفیتهای بالاتر نیز قابل استفاده است.
دمای عملکردی
اگر دمای محل نگهداری یا استفاده از باتری بیشتر یا کمتر از میزان استانداردی باشد که برای آن درنظر گرفته شده، باعث کاهش عمر مفید باتری میشود.
باتری یوپی اس بسته به شرایط نگهداری و استفاده حدود 3 تا 5 سال و باتری خودرویی 2 تا 3 سال عمر می کند.
تنها مزیت عمده در جایگزینی باتری UPS با باتری ماشین، قیمت کمتر باتری خودرویی نسبت به باتری یوپی اسی است.
چرا باتری خودرویی ارزانتر از باتری یوپی اس است؟
دلایل متعددی در اختلاف قیمت این دو باتری تاثیرگذار هستند. تفاوت ساختار، تکنولوژی ساخت و ویژگیهای متفاوت باتری یو پی اسی نسبت به باتریهای مخصوص خودرو، باعث افزایش هزینه ساخت باتریهای یو پی اس و افزایش قیمت تمام شده آنها میشود. طول عمر بیشتر باتری یوپی اسی نسبت به باتری خودرویی نیز دلیل دیگری برای بیشتر بودن قیمت باتری یوپی اس نسبت به باتری خودرویی است.
باتری یوپی اس کیفیت به مراتب بالاتری دارد و برای یو پی اس مناسب است، ولی قیمت باتری خودرویی ارزانتر و طبیعتاً طول عمر کمتری هم نسبت به باتریهای یو پی اس دارد.
شرایط محیطی مناسب و نحوه نگهداری درست هر دو این باتریها، تاثیر به سزایی در حفظ طول عمر مفید آنها دارد.
چرا از باتری خودرویی برای یو پی اس استفاده نکنیم؟
دلایل متعددی برای استفاده نکردن از باتری خودرویی برای یو پی اس وجود دارد که در این مطلب به صورت کامل به آنها پرداختیم. موارد عمدهای از جمله قابلیت اطمینان و طول عمر کمتر، از جمله معایب استفاده از باتری خودرو به جای باطری یوپی اس است.
در اینفوگرافیک زیر، تفاوتهای عمده این دو باتری را مشاهده میکنید.
توصیه فنی کارشناسان بهراد، استفاده از باتری مخصوص یو پی اس برای دستگاه یو پی اس است. باتری اسید سربی یو پی اس از نوع VRLA است که طول عمر بیشتر، قابلیت اطمینان بالاتر و کیفیت بهتری دارد.
اگر مجبور شدید از باتری خودرویی برای یو پی اس استفاده کنید، حتما ولتاژ باتریها را مرتبا چک کنید. همچنین محیط نصب باتریها را از نظر داشتن تهویه مناسب و دمای استاندارد چک کنید تا طول عمر مفید باتریها حفظ شود.
نکات پایانی خرید باتری خودرویی
لازم به ذکر است مجموعه بهراد با هدف کمک به مدیریت هزینههای اجرای سیستم برق اضطراری مشتریان گرامی، برخی از باتریهای خودرویی که از نوع SLA هستند و در شرایط خاصی قابل استفاده برای UPS هستند، را در کنار باتریهای یو پی اس عرضه میکند.
لازم است که بدانید پروسه تولید و تست هر دو این باتریها تماماً تحت نظارت شرکت بهراد بوده و گارانتی و خدمات آن توسط این شرکت ارائه میشود.
به منظور مشاوره، خرید و دریافت اطلاعات بیشتر در مورد تفاوت باتری یو پی اس و خودرویی میتوانید با کارشناسان ما در شرکت مهرآذین بهراد تماس حاصل فرمایید.