یو پی اس (UPS) یکی از تجهیزات برق اضطراری است که کاربرد گستردهای برای حفظ تداوم عملکرد تجهیزات الکتریکی دارد.
یو پی اسهای ترانس بیس و ترانس لس، به علت داشتن یا نداشتن ترانس در خروجی، تفاوتها و شباهتهایی دارند که در این مطلب به آن میپردازیم. همچنین مزایا و معایب استفاده از این دو نوع یو پی اس را بررسی میکنیم.
عملکرد کلی یو پی اس ها
عملکرد مشترک UPSها، تامین برق پشتیبان برای تجهیزات است. در زمان قطع برق، انرژی ذخیره شده در باتریهای یوپی اس، به بارهای خروجی تغذیه میشود. انواع یو پی اس آنلاین، علاوه بر پشتیبانی از تجهیزات در زمان قطع برق، از تجهیزات در برابر هرگونه نوسان و آلودگی فرکانسی و ولتاژی جریان برق ورودی محافظت میکنند.
درباره انواع یو پی اس و قابلیتها و عملکرد آنها در مطلب خرید یو پی اس به صورت کامل توضیح دادهایم.
یو پی اس ترانس بیس و یو پی اس ترانس لس
یو پی اسها بر اساس ویژگیهای مختلفی دستهبندی میشوند. یوپی اس ها بر اساس داشتن یا نداشتن ترانس در خروجی، به دو دسته ترانس بیس و ترانس لس تقسیم میشوند.
ترانس ایزوله یک ترانس یک به یک است که خروجی یوپی اس را از ترانسفورماتور ایزوله در عمل از طریق یک میدان مغناطیسی دو مدار الکتریکی را از هم جدا یا ایزوله میکند.
در ادامه دو نوع یو پی اس ترانس بیس و ترانس لس را به صورت مختصر معرفی میکنیم.
یو پی اس ترانس بیس (transformer-based)
در صورت وجود ترانسفورماتور یا ترانس در خروجی یو پی اس، به آن یوپی اس ترانس بیس یا ترانس ایزوله میگویند. مدار خروجی یو پی اس ترانس بیس توسط ترانسفورماتور، از مدار بخش باتریها کاملا مجزا میشود و خروجی یو پی اس کاملا ایزوله میشود.
یو پی اس ترانس لس (transformer-based)
در صورت عدم وجود ترانسفورماتور یا ترانس در خروجی یو پی اس، به آن یوپی اس ترانس لس میگویند. یوپی اس های ترانس لس عمل ایزوله کردن خروجی نسبت به ورودی را با استفاده از تکنولوژی سوئیچینگ و به صورت الکتریکی انجام داده و دارای ایزولاسیون مغناطیسی نیستند. بنابراین، در این نوع یو پی اسها مدار داخلی یو پی اس مستقیما به مدار خروجی متصل است و هیچ ایزولاسیونی وجود ندارد.
تفاوت کاربرد یو پی اس ترانس بیس و یو پی اس ترانس لس
یوپی اس ترانس بیس و یوپی اس ترانس لس به خاطر ویژگیهای متفاوتی که دارند، برای تجهیزات متفاوتی کاربرد دارد.
یوپی اس ترانس بیس برای تجهیزات پزشکی لیزری، تجهیزات تصویربرداری پزشکی و تجهیزات آزمایشگاهی که حساسیت بالایی به نویز ورودی دارند، ضرورت دارد.
اما استفاده از یو پی اس دارای ترانس برای تجهیزات کمتر حساس، لزومی ندارد. برای اینگونه تجهیزات، میتوان از انواع یوپی اس آنلاین بدون ترانس که قابلیت تبدیل دوگانه دارند، استفاده کرد. یوپی اس های آنلاین دارای تمام فاکتورهای حفاظتی از تجهیزات حساس به نوسان و اقت و خیز ولتاژ هستند.
تفاوت یو پی اس ترانس بیس و ترانس لس؛ مزایا و معایب
در این بخش مزایا و معایب انواع یو پی اس ترانس بیس و یو پی اس ترانس لس را به صورت کامل بررسی میکنیم.
مزایا و معایب یو پی اس ترانس بیس
وجود ترانسفورماتور در خروجی یوپی اس، مزایا و معایبی را برای استفاده از یوپی اس ترانس ایزوله به دنبال دارد. در ادامه مزایا و معایب آن را به تفکیک بیان میکنیم.
مزایای یو پی اس ترانس بیس
- یو پی اس ترانس بیس باعث ایزوله شدن مدار خروجی از مدار داخلی یو پی اس میشود. وجود ترانس در خروجی یو پی اس قابلیت تطابق با اکثر بارهای مصرفی غیرخطی را افزایش میدهد و همچنین نویز را کاملا حذف میکند.
- در یو پی اس ترانس لس، جریان لحظهای ممکن است هارمونیک ایجاد کند و باعث شود که نول مدار، برقدار شود. اما در یو پی اس ترانس بیس به دلیل وجود نول ایزوله در سمت ثانویه، این مشکل برطرف شده است.
- وجود ترانس به عنوان یک محافظ برای جریانهای لحظهای شدید از طرف بار، طول عمر دستگاه را افزایش میدهد و به طور کلی طول عمر مفید این دستگاه از یو پی اس ترانس لس بیشتر است
- از آنجا که بین باتری و بار ایزوله است، استفاده این نوع یو پی اس امنتر و مطمئنتر است.
معایب یو پی اس ترانس بیس
- یو پی اس ترانس بیس وزن بیشتر و ابعاد بزرگتری به نسبت انواع یوپی اس بدون ترانس دارد.
- به دلیل استفاده از ترانس، هزینه خرید یو پی اس ترانس بیس بیشتر از یو پی اس ترانس لس است.
- یو پی اس ترانس بیس گرمای بیشتری تولید میکند و نیاز به سیستم خنککننده مجزا دارد.
- یو پی اس ترانس بیس سر و صدای زیادی ایجاد میکند. بنابراین، برای یوی اسهای ترانس بیس با توان بالا، بهتر است در صورت امکان فضای مجزایی درنظر بگیرید.
- به دلیل وجود ترانس که خودش ماهیت غیرخطی دارد، پاورفکتور (F) در یو پی اس ترانس بیس کمتر است.
مزایا و معایب یو پی اس ترانس لس
شاید این طور به نظر برسد که چون یو پی اس ترانس لس، ترانسفورماتور ندارد، کارایی کمتری دارد؛ اما اینطور نیست. یوپی اسهای ترانس لس هم کاربرد زیادی دارند و استفاده از آنها مزایا و معایب خودش را دارد.
مزایای یو پی اس ترانس لس
- به دلیل نبود ترانسفورماتور در یو پی اس ترانس لس، ابعاد کوچکتر و وزن کمتری نسبت به یوپی اس ترانس بیس دارد.
- به دلیل عدم استفاده از ترانس، یو پی اس ترانس لس ارزانتر از یو پی اس ترانس بیس است.
- یو پی اس ترانس لس گرمای کمتری تولید میکند و نیاز به سیستم خنککننده مجزا ندارد.
- یو پی اس ترانس لس، آلودگی صوتی ایجاد نمیکند و برای فضاهای کوچک و بسته مناسب است.
معایب یو پی اس ترانس لس
- یو پی اس ترانس لس مدار خروجی را به صورت کامل ایزوله نمیکند.
- در یو پی اس ترانس لس، جریان لحظهای ممکن است هارمونیک ایجاد کند و باعث شود که نول مدار، برقدار شود.
- احتمال تداخل الکترومغناطیسی در یوپی اس بدون ترانس وجود دارد.
یوپی اس ترانس بیس یا یوپی اس ترانس لس؟
به صورت کلی انتخاب نهایی بین این دو گزینه به عوامل مختلفی بستگی دارد. دو عامل موثر در اولویت استفاده از یوپی اس ترانس بیس، میزان حساسیت تجهیزات تجهیزات خاص به اختلالات الکتریکی و میزان بودجه است.
توجه داشته باشید که پرداخت هزینه بیشتر برای خرید یو پی اس ترانس بیس، برای اکثر تجهیزات الکتریکی ضرورت و کاربرد ندارد.
حتما قبل از خرید یوپی اس موردنظرتان، با کارشناسان متخصص در حوزه تجهیزات برق اضطراری مشورت کنید.