فتوولتاییک : ضرورت امروز ایران برای نیروگاه های خورشیدی

ضرورت نیروگاه های خورشیدی فتوولتاییک در ایران

امروزه، بحران‌‌های سیاسی، اقتصادی و مسائلی نظیر محدودیت دوام ذخایر فسیلی، نگرانی‌‌های زیست محیطی، افزایش جمعیت، رشد اقتصادی و ضریب مصرف، همگی مباحث جهان شمولی هستند که با گستردگی تمام، فکر اندیشمندان را در یافتن راهکار‌های مناسب در حل مناسب معضلات انرژی در جهان، به خصوص بحران‌‌های زیست محیطی، به خود مشغول داشته است. بهره­ برداران از منابع فسیلی با دیدی واقع نگرانه دریافته­ اند که برداشت امروز از ذخایر فسیلی، منجر به بهره‌وری کمتر فردا و در نهایت تهی شدن منابع در مدت زمانی کمتر خواهد بود .در این میان استفاده از انرژی‌‌های تجدید پذیر یعنی استفاده از منابع انرژی که در مقایسه با طول عمر انسان‌ها به صورت مداوم در حال جایگزینی هستند مانند انرژی خورشید ، انرژی باد، انرژی امواج دریا، انرژی زیست توده و … از بهترین راهکار‌‌های پیش روی بشر به شمار می‌رود.

جایگزینی انرژی فسیلی با انرژی های تجدید پذیر

دسترسی کشور‌های درحال توسعه به انواع منابع انرژی‌‌های تجدید پذیر، برای توسعه اقتصادی آنها اهمیت اساسی دارد و پژوهش‌‌های جدید نشان داده که بین میزان توسعه یک کشور و میزان مصرف انرژی آن، رابطه مستقیمی‌ برقرار است. با توجه به ذخایر محدود انرژی فسیلی و افزایش سطح مصرف انرژی در جهان، دیگر نمی‌توان به منابع موجود انرژی متکی بود و بنابراین کشور‌‌های پیـشرفته دنیا به دنبال یافتن منابع جایگـزین برای تولید انرژی الکتریکی هستند. شـکل 1-1 نحوه افزایش ظرفیت تولید انرژی الکتریکی در سال 2013 میلادی با استفاده از تکنولوژی‌‌های گوناگون در اتحادیه اروپا را نمایش می‌دهد.

انرژی خورشیدی ، یا موهبت خدادادی

همانطور که در شکل 1-1 مشخص است، رشد قابل توجه انرژی خورشیدی نشان از اهمیت روز افزون این منبع انرژی پاک دارد. میزان تابش انرژی خورشیدی در نقاط گوناگون جهان یکسان نبوده و در کمربند خورشیدی زمین بیشترین مقدار را داراست. ایران به دلیل قرار گرفتن در کمربند تابشی خورشید از پتانسیل بالایی در زمینه بهره‌برداری از این موهبت خدادادی برخوردار است. به طوری که در ۹۰% مساحت کشورمان بیش از ۳۰۰ روز آفتابی مؤثر وجود دارد.

تابش خورشید متوسط ایران ، بالاتر از میانگین جهانی

در شکل 1-2 تابش متوسط سالیانه خورشید بر نقاط گوناگون کره زمین نشان داده شده است. میزان تابش خورشید در نقاط گوناگون ایران بین ۱۸۰۰ تا ۲۵۰۰ کیلووات ساعت بر مترمربع در سال تخمین زده می‌شود که بالاتر از میزان متوسط جهانی است. این پتانسیل مطلوب انرژی خورشید در کشور، زمینه مناسبی برای استفاده از تجهیزات خورشیدی فراهم نموده است.

گرایش شدید اروپا به نیروگاه های فتوولتاییک

اگر چه ماهیت تصادفی تولید انرژی خورشیدی و هزینه‌‌های سرمایه گذاری بسیار سنگین نیروگاه‌های فتوولتایک موانعی بر سر افزایش نفوذ آنها در شبکه قدرت هستند، اما بیشتر کشور‌های پیشرفته و کشور‌های در حال توسعه دنیا به استفاده از این انرژی گرایش زیادی دارند. طبق گزارش سازمان صنعت فتوولتاییک اروپا، با افزایش 40 مگاواتی ظرفیت نصب شده جهانی سیستم‌‌های انرژی خورشیدی در سال 2014، مجموع ظرفیت نصب شده این انرژی به بیش از 178 گیگاوات رسیده است.

 

آلمان، چین و ژاپن با مجموع ظرفیت نصب شده به ترتیب 38 و 28و 23 گیگاوات در سال 2014 فعال‌ترین کشور‌ها در زمینه انرژی خورشیدی در سال‌‌های اخیر بوده اند. همچنین کشور‌‌های چین، ژاپن و ایالات متحده امریکا با ظرفیت‌‌های نصب شده 10، 9و 6 گیگاوات در سال 2014 از بزرگترین بازار‌های انرژی خورشیدی در سال‌ گذشته بوده اند.

بر اساس پیش بینی موسسه EPIA، با تداوم توسعه فناوری سلول‌‌های خورشیدی و رشد استفاده از این فناوری در سال‌‌های آینده تا سال 2018 میلادی ظرفیت نصب شده سیستم‌‌های فتوولتاییک به محدوه 321 تا 430 گیگاوات برسد. همچنین آژانس بین المللی انرژی در تازه­ ترین گزارش خود پیش بینی کرده تا سال 2050 میلادی 16 درصد از انرژی جهانی از طریق انرژی خورشیدی تامین گردد.

در ایران بیش از 90 درصد انرژی مصرفی کشور توسط نیروگاه‌‌های سوخت فسیلی تامین می‌گردد. این نیروگاه‌ها تقریبا به ازای هرمگاوات ساعت تولید انرژی با سوخت گازوئیل 21.3 کیلوگرم انواع اکسید‌ها، کربن و مونو اکسید کربن و 685 کیلوگرم CO2 تولید می‌کنند. در صورت استفاده از سوخت گاز طبیعی این ارقام به 6.7 و 477 کیلوگرم کاهش می‌یابند. با توجه به افزایش آلودگی هوا و محیط زیست در شهر‌های بزرگ کشور سرمایه گذاری در جهت گسترش استفاده از انرژی‌‌های تجدید پذیر یکی از ضرورت‌‌های ملی به شمار می‌رود.

برنامه­‌های مصوب کشور حاکی از عزم جدی بر افزایش ظرفیت نیروگاه‌‌های انرژی تجدید پذیر با ظرفیت ۱۰۰ یا ۲۰۰ مگاوات حاضر به ۵۰۰۰ مگاوات، در طول برنامه ۵ ساله است. در سال‌های گذشته قوانین حمایتی خوبی در زمینه انرژی خورشیدی و فتوولتاییک تصویب شده است. به طوری برق تولیدی خورشیدی تا 16 برابر متوسط قیمت فروش برق، از تولیدکنندگان آن به صورت قرارداد تضمینی 20 ساله، خریداری می‌شود. هم­چنین در سال گذشته دولت مکلف شد بالغ بر شصت میلیون دلار به گسترش برنامه­‌های استفاده از سلول‌‌های فوتوولتاییک برای بهره گیری از انرژی خورشیدی اختصاص دهد. با توجه به سیاست‌‌های تشویقی دولت، استفاده از سیستم­‌های تجدیدپذیر متصل و جدا از شبکه افزایش چشمگیری داشته است؛ اگرچه، این آمار با استاندارد‌های کشور‌های پیشرفته دنیا تفاوت چشمگیری دارد.

مهمترین تاسیسات انرژی خورشیدی ایران

از مهمترین تاسیسات انرژی خورشیدی در ایران می‌توان به نیروگاه‌های فتوولتاییک 10 مگاوات جرقویه اصفهان، 1 مگاوات اراک، 7 مگاوات همدان، 20 مگاوات ماهان کرمان، 1300 کیلووات دامغان سمنان، 514 کیلوواتی ملارد در استان البرز، نیروگاه 140 کیلوواتی در یزد که این شرکت خدمات مشاوره اتصال این نیروگاه به شبکه را نیز در رزومه خود دارد اشاره نمود. وزارت نیرو هم اکنون در حال ساخت نیروگاه‌های بزرگ خورشیدی در زاهدان، کرمان و اصفهان با مشارکت بخش خصوصی است.

 

 

انرژی های نو و اشتغال زایی

گسترش نیروگاه‌‌های انرژی‌‌های نو، منجر به ایجاد فرصت‌های پرشمار اشتغال و کسب و کار می‌شود؛ به طوری که به ازای نصب هر مگاوات سیستم فتوولتاییک، یک فرصت شغلی مستقیم و بیش از ده فرصت شغلی به صورت غیرمستقیم ایجاد می‌شود. برون­سپاری بخشی از فعالیت‌ها از جمله توسعه، احداث، بهره برداری و نگهداری به بخش خصوصی از جمله راهکارهایی است که می‌تواند زمینه کار برای شمار بیشتری از جوانان را در این صنعت فراهم کند.

هم­چنین با توجه به نبودن رقابت در بازار کسب و کار و عدم نیاز به طراحی، نوآوری و ارتقای فناوری و نبود ارتباط میان نیاز‌های صنعت و آموزش فارغ التحصیلان از جمله مهمترین دلایل بیکاری در بین دانش­آموختگان کشور است، توسعه نیروگاه‌‌هایی با تکنولوژی روز دنیا می‌تواند قدمی‌ موثر در جهت کاهش نرخ بیکاری باشد.

بررسی دقیق گزینه‌‌های اجرایی و امکانات فنی در دسترس در پروژه‌‌های نیروگاهی دارای اهمیت است. علاوه بر این با توجه به هزینه سرمایه گذاری بسیار سنگین نیروگاه‌‌های فتوولتاییک، این موضوع دارای اهمیت دو چندان دارد. شرکت بهراد با بیش از 32 سابقه درخشان در زمینه طراحی، اجرا و نظارت نیروگاه‌های فتوولتاییک آماده ارائه خدمات به هموطنان عزیز کشورمان می‌باشد.

در مورد فتوولتاییک در ویکیپدیا بیشتر بخوانید.